KİTABIN KÜNYESİ:
Adı: Eğitim Bilimine Giriş
Yazarı: Halis Ayhan
Yayınevi: Şule Yayınları
Baskı yeri ve yılı: İstanbul. 1995
Sayfa-cilt sayısı: 285 sayfalık tek cilt.
“Birey ve toplum için çok önemli ve çok geniş bir alanı içine alan eğitim; bir plan ve hedefe göre insanın yetiştirilmesi, ruh ve beden sağlığını koruyarak geliştirilmesi için yapılan bütün çalışmalar olarak anlaşılmalıdır.” (s.16 ve kitabın arka kapağı)
Yukarıdaki ifadeleriyle eğitimin önemine dikkat çeken ve eğitimin tarifini yapan yazar, kitabını beş ana bölüme ayırmış.
Birinci bölümde (s.15-64) eğitim tarifleri, eğitimin mahiyeti, kişiye etki gücü, bireysel ve toplumsal açılardan eğitimin önemi, günümüz eğitimde öncelik verilmesi gereken konular, eğitimde sevginin yeri ve önemi gibi konulara değinilmekte, adeta okuyucunun zihni sonraki bölümler için hazırlanmaktadır.
“Eğitimin Psikolojik Temelleri” başlığını taşıyan ikinci bölümde (s.65-118) psikolojinin ortaya koyduğu verilerin eğitimciye ne gibi faydalar sağlayacağı belirtilmekte, ana-babaların çocuklarını anlayabilmesi ve ona göre yetiştirmesi, öğretmenlerin de öğrencilere daha iyi rehberlik yapabilmeleri için “çocukların ve genç insanların psikolojilerinin bilinmesi gerekir” denmektedir. (s.67)
Üçüncü bölümde (s.119-208) “Eğitimin Sosyal Temelleri” ele alınmakta, sosyoloji disiplini ile eğitim arasındaki ilişki bahis mevzuu edilmekte, özellikle “fertlerin cemiyet içindeki davranışlarını inceleyen” sosyal psikolojinin eğitimi yakından ilgilendirdiği ifade edilmektedir. (s.122)
Tutum ve davranışların sosyal temelleri; insanda istekler, hedefler ve nefs; isteklerin tatmini veya engellenişi gibi sosyal psikoloji konularına yer verilen bu bölümde şahsiyetin oluşumu ve gelişimine de değinilmektedir.
Üçüncü bölümde ele alınan diğer başlıklar ise şunlardır: Toplumun ilerlemesinde okulun rolü; Türk millî eğitiminin amaçları; okul eğitiminde dikkate alınacak konular; millî eğitimimizi etkileyen sosyal faktörler; genel öğretimde din bilgisinin yeri ve önemi; sosyal bütünlük açısından din öğretiminin yeri.
Kitabın dördüncü bölümü (s.209-247) “Eğitimin Felsefî Temelleri”ne ayrılmış. Felsefe-eğitim ilişkisine yer verilen bu bölümde belli başlı eğitim felsefelerine değinilmekte, ferdiyetçi-özgürlükçü anlayış ile toplumcu-disiplinci anlayış mukayese edilmektedir.
Yine bu bölümde Türkiye’nin eğitim sistemine az ya da çok etki eden görüşlere atıfta bulunulmakta, Emrullah Efendi, Satı Bey, Ziya Gökalp ve İsmail Hakkı Baltacıoğlu’nun eğitim anlayışları değerlendirmeye tâbî tutulmaktadır.
Son bölümde ise yazar “Eğitimin Tarihi Temelleri”ni anahatlarıyla vermeye çalışmaktadır.
Bölümleme ve başlıklandırma yönleriyle güzel ve faydalı bulduğumuz kitabı, muhteva ve başlıkların altının doldurulması açısından yeteri kadar tatmin edici görmediğimizi söylesek herhalde haksızlık etmiş olmayız. Kitabın “Eğitim Bilimine Giriş” adını taşıdığını da gözden ırak tutmayarak şu değerlendirmeyi yapabiliriz:
Kitap, eğitim bilimine ilgi duyanlar için bir genel çerçeve çizmeye çalışmaktadır. Bu alanda daha geniş bilgilere ulaşmak ve derinleşmek isteyenler dipnotlarda ve bibliyografyada zikredilen eserlere bakmalı, her bölümün muhtevasını daha yetkin eserlerden okumalıdır.
Böylesi bir okuma faaliyeti için ilk etapta şu kitaplara bakmanın faydalı olacağı kanaatindeyiz.
1- Bayraklı, Bayraktar. İslâm’da Eğitim. İstanbul: MÜ İlahiyat Fakültesi Vakfı Yay., 1989
2- Yavuz, Kerim. Eğitim Psikolojisi. Kayseri: Erciyes Üniversitesi Yay., 1991
3- Akyüz, Hüseyin. Eğitim Sosyolojisinin Temel Kavram ve Alanları Üzerine Bir Araştırma. İstanbul: MEB Yay., 1992
4- Tozlu, Necmettin. Eğitim Felsefesi. İstanbul: MEB Yay., 1997
5- Krech, David. Crutcfield, Richard S. Ballachey, Egerton L. Cemiyet İçinde Fert. Çev. Mümtaz Turhan. İstanbul: MEB Yay., 1970
6- Çelebi, Ahmet. İslâm’da Eğitim-Öğretim Tarihi. Çev. Ali Yardım. İstanbul: Damla Yay., 1976
7- Aytaç, Kemal. Batı Eğitim Tarihi. İstanbul: MÜ İlahiyat Fakültesi Vakfı Yay., 1992
8- Akyüz, Yahya. Türk Eğitim Tarihi. Ankara: AÜ Eğitim Bilimleri Fakültesi Yay., 1989
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder